Controle van de sociale inspectie? - wat mag men eigenlijk doen?
Sociale inspectie en handhaving
Opsporen van inbreuken
Sociaalrechtelijke voorschriften hebben we weinig of geen toegevoegde waarde wanneer ze niet afgedwongen kunnen worden. Overtredingen van sociale voorschriften worden beteugeld door strafrechtelijke sancties of door administratieve geldboetes.
Het zijn de sociale inspecteurs die zorgen voor de handhaving van deze regels door het opsporen van overtredingen. Wanneer zijn inbreuk vaststellen hebben ze een ‘appreciatie bevoegdheid’ om al dan niet een proces-verbaal op te stellen.
Jaarlijks 10.000 gemeenschappelijke controles
Volgens het charter tussen werkgevers en sociale inspectie is het de bedoeling dat de inspecteurs zo uniform mogelijk optreden en een gelijke behandeling garanderen.
Verder is het afgesproken dat inspectiediensten zoveel mogelijk controles bundelen. Zo is het de bedoeling om, onder leiding van de arbeidsauditeur, door de SIOD ongeveer jaarlijks 10 000 gemeenschappelijke controles uit te voeren.
Daarnaast vinden er uiteraard ook nog individuele controles plaats. Via een centrale databank van geopende en afgesloten inspectiedossiers die door de sociale inspectiedienst kunnen worden geraadpleegd, worden de inspecties op elkaar afgestemd en opgevolgd.
Geen toevallige controles
Om maar te zeggen dat inspectiediensten niet zomaar toevallige controles organiseren. Integendeel, de TSW, TWW, RSZ, RVA ageren allemaal op basis van gemeenschappelijke informatie en onder een gemeenschappelijk aansturingsorgaan, de SIOD.
De laatste jaren zijn de controles overigens alleen maar opgedreven. Elke werkgever zal zich dus vroeg of laat moeten verwachten van een bezoek van sociale inspectiediensten.
Wat kan de sociale inspectie doen?
De sociaal inspecteur mag, zonder voorafgaande verwittiging, op elk ogenblik van de dag of nacht, vrij binnengaan in alle arbeidsplaatsen of plaatsen waarvan hij redelijkerwijze kan vermoeden dat daar personen werken (artikel 23 van het Sociaal Strafwetboek van 2 juni 2010).
De sociaal inspecteur mag de identiteiten controleren (met rijksregisternummer) van iedereen die zich op de werkplaats bevindt, zoals: alle werknemers, zelfstandigen, de werkgevers en de eventuele aangestelden of lasthebbers van de werkgever. Hij kan een identiteitsbewijs of verblijfsdocument vragen. De functie en het loon van de werknemers kunnen gevraagd worden.
De sociaal inspecteur kan van iedereen, waarvan dit nodig wordt geacht, een verhoor afnemen met inachtneming van de rechten van de verhoorde.
Het spreekt voor zich dat de bijstand van een advocaat in deze gevallen geen overbodige luxe is.
Al meer dan 15 jaar staat Stroobants Legal werkgevers bij wanneer ze geconfronteerd worden met de sociale inspectie.
Door advocaat Peter Stroobants
peter@stroobants – legal.be
www.ontslagadvies.be
